Süt dişleri normal dişlere oranla daha çok organik madde içerirler, bu nedenle çürümeye daha yatkınlardır, daha kolay ve hızlı çürürler. Çocuklar, çürüğün erken döneminde görülebilen soğuk-sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri zamanında yorumlayamazlar.
Olayı ancak dayanılamayacak kadar ağrı olmasında fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir. Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Çocuğun el becerisi, merakı ve ebeveynin tutumu diş fırçalama alışkanlığını belirler. Özellikle annelerin sıklıkla yaptığı bir hata da emzik ya da biberonu şeker, reçel vb. gibi gıdalara batırarak çocuklara vermeleri veya uyku aralarında şekerli süt, meyve suyu gibi gıdalara alıştırmalarıdır. Böylece beslenme düzensizliğinden dolayı dişler çürümeye yatkın hale gelir.
Süt Dişlerinin Önemi
Süt dişlerinin doğal olarak düşüp altından sürekli dişleri gelene kadar sağlıklı kalması çok önemlidir. Süt dişleri:
- Çocuğunuzun düzgün çiğnemesini ve beslenmesini sağlarlar.
- Konuşma ve telaffuzun gelişimi için çok önemlidirler.
- Çocuğunuzun kendini güzel hissetmesine yardımcı olur.Tedavi edilmeyen süt dişi çürükleri, ağrı, kötü koku, çiğneme zorluğu, beslenme bozukluğu ve çirkin görüntüye yol açar.
- Sürekli dişlerin gelişimi için çok önemlidirler. Süt dişleri erken kaybedildiğinde, çekilen diş boşluğunun kapanmaması ve sürekli dişin o boşluğa sürebilmesi için mutlaka yer tutucu yapılaması gerekir. Bu dönemde tedavi edilmeyen süt dişleri diş bozukluklarına, ileride diş çapraşıklığına, çene gelişiminde bozukluklara ve genel sağlık problemlerine (romatizmadan kalp rahatsızlıklarına kadar) sebep olabilecektir.
- Dolayısıyla süt dişlerindeki çürükler, “nasıl olsa yerine yenileri gelecek” yanılgısına düşmeden tedavi edilmelidir.
Çocuklarda Diş Fırçalama Ne zaman Başlamalı
Bebeklerin, en azından ilk dört ay anne sütü ile beslenmeleri ağız çevresindeki yumuşak doku ve kas fonksiyonlarının normal gelişimini sağlayacaktır. Anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda fizyolojik başlıklı (damaklı, kesik uçlu) biberon kullanımı gerekir. Bebek 6-8 aylıkken, (yani ilk dişler ağızda göründüğünde) temizleme işlemi başlamalıdır. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce dişleri (en azından çiğneme yüzeylerini) temiz bir tülbent ya da gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek yerinde olur.
Bebekler 1 yaşından itibaren bardak ve kaşıkla beslenmeye alıştırılmalıdır. Biberonla beslenme en fazla 2 yaşına kadar devam edebilir. Parmak emme yalancı emzik kullanma gibi alışkanlıklara 2 – 2,5 yaşına kadar izin verilebilir. Eğer parmak emme alışkanlığı mevcutsa, bunun sebebi araştırılarak 3 – 6 yaş arasında bu alışkanlık mutlaka giderilmelidir.
Biberon çürüğüne karşı koruma: Çocuk diş sağlığıyla ilgili en kötü yaklaşımlardan biri gece yatarken biberonda meyve suyu veya süt içirmektir. Çocuk bu şekilde uykuya daldığında dişler bütün gece boyunca şekerce zengin sıvıyla beslenecektir. Bu da biberon çürüğü denen çürüklerin oluşmasına yol açacaktır. Gece tükürük akışı azalmakta ve besinlerin dişler üzerine yapışıp kalma süresi artmaktadır. Åžeker içinse bu süre bakterilerle reaksiyona girip diş minesine zarar vermek için ve çürük oluşturmak için yeterlidir. Biberon çürüğünde özellikle üst ön kesici dişlerde çürük görülür. Pedodontistler 1 yaşından sonra gece biberon kullanımını kesinlikle tavsiye etmemektedirler. Çocuğunuzun gece biberonla uyumasına izin vermeyerek, mutlaka vermeniz gerekiyorsa içine su doldurarak içirebilirsiniz. Muayenehanemizde çürük oluşumu engellemek için lokal flor uygulaması yapılmaktadır. Ve tabii ki her gün düzenli olarak diş fırçalamak da çok önemlidir.
Diş fırçası kullanımına ise çocuğun arka dişlerinin çıkmasından sonra (ortalama 2,5 – 3 yaşında) başlanması uygundur. Okul öncesi çocuklarda diş fırçalama için bir teknik uygulatmak çok zordur. Bu yaşlarda önemli olan, çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırmaktır. Çocuklar diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen ya da kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar. Oysa çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerini çok daha iyi temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalamadan sonra anne-babanın kontrolü iyi olur.